Tierradentro ligt ver weg voor toeristen. De overheid is de wegen nochtans sterk aan het verbeteren. Dat doet ze ook al om vroeger haast onbereikbare gebieden minder interessant te maken voor de guerilleros om zich daar te verstoppen.

Tierradentro is een mooi stukje straatdorp. De gelijknamige archeologische site wordt sinds de jaren 1930 onderzocht. De graven van een vroegere cultuur liggen hier in de heuvels rondom het dorpje.

We kamperen naast het eenvoudige, maar prachtige huis van een bejaard koppel, 90 en 87 jaar oud. De vrouw kamt haar mooie lange grijze haren. In het hostal van deze schattige mensen verblijven al 70 jaar toeristen. s’ Morgens begroet de meneer ons met een tasje thee.

Het is een zalige plek met een buurvrouw die heerlijke jugos (verse fruitsappen) maakt. De kleinzoon van Rumalda, José, spreekt Guy’s naam perfect uit. Guy verbetert hem met zijn uitspraak bij het tellen tot 20 in het Engels. ‘s Avonds kijken onze meisjes film samen met José en met de huisbaas, die zich in stilte kostelijk amuseert.

We bezoeken de grafmonumenten te paard. Bloedheet, maar met mooie heuvels rondom. De mensen leven hier van de koffie en van winkeltjes die toeristen en legersoldaten bevoorraden. In het dorpje verderop is het kerkje, Unesco werelderfgoed, vorig jaar afgebrand. Een schandelijk geraamte van wat een mooi lemen gebouw was, blijft over. Op het pleintje eten we heerlijke pipijannekes met een pikant pepersausje. De chicha (maisfermentdrank) zonder alcohol wordt ook door ons gegeerd.

De unieke tumbas (uitgekapte grafkelders met een trap in een koker als toegang, van meer dan 1000 jaar geleden zijn enkel in Tierradentro te vinden. Er is weinig geweten over het volk dat deze graven delfde. Wel is geweten dat ze een dode een eerste keer dicht in de buurt van hun huizen begroeven, samen met geschenken. Enkele jaren later wanneer er enkel botten overbleven haalden ze alle resten (grafgiften en skelet) op en verbrandden dat. De assen werden in een mooie urne bijgezet in een van de echte grafkelders. Er waren familiegrafkelders en gemeenschapsgrafkelders. Hier zijn er intussen een honderdtal ontdekt. Ze vermoeden dat er nog meer te vinden zijn. Een van de grafkelders bevat een urne met de assen van de recent overleden archeoloog die zijn hele leven aan deze site heeft gewijd. De schoonheid van de graven en de uitgehouwen trappen ernaartoe verbaast ons en we hebben er plezier in om telkens weer af te dalen.

Op maandagochtend worden we wakker terwijl een tiental soldaten ons vanop straat aangapen. Gelukkig stond er een draad op het erf, maar toch loopt één soldaat met machinegeweer en al tot bij de tent. De toch wel ruw uitziende en overwegend jonge soldaten vertellen ons dat ze in de bergen in het bos wonen. Op maandagochtend zakken ze blijkbaar naar beneden voor een lekkere jugo van onze buurvrouw en slaan de nodige voorraad (sigaretten, eieren, aardappelen, …) in. Een dag later in Silvia lezen we in een officiële persmededeling dat er dat weekend in deze bergen twee FARC leden zijn gedood, die wapens, drugs en veel cash droegen. Of dat de ware toedracht is, valt niet zeker uit te maken. In elk geval is intussen president Santos, die pro onderhandelingen met de FARC is, herverkozen.